Đôi khi giữa bộn bề cuộc sống, chúng ta không nhận ra bản thân đã lãng phí thời gian, tiền bạc, công sức,… vào những điều vô bổ. Cũng có lúc ta vội vàng chạy đua cùng thời gian mà quên đi cảm nhận những thay đổi, những điều thú vị, hạnh phúc xung quanh mình. Ở một thời điểm nào đó lại vì sự nghiệp mà không quan tâm đến việc dành thời gian cho bản thân, gia đình, bạn bè.

Tuy nhiên, giữa guồng quay ấy, Nếu biết trăm năm là hữu hạn của Phạm Lữ Ân giống như một nốt “lặng”, một nút “pause” giữa những xô bồ của cuộc sống để ta suy nghĩ thêm về đời ta, để ta cảm nhận mọi thứ nhiều hơn, sống trọn vẹn hơn và thấy cuộc đời này thật ý nghĩa.

Với tác phẩm này, vợ chồng Phạm Lữ Ân đã giúp bạn đọc trả lời câu hỏi: ”Nên sống ra sao giữa đời người hữu hạn?” – một chủ đề không mới nhưng tạo nên sức hút lớn – nhất là với những người trẻ đang ráo riết chuẩn bị hành trang bước vào đời.

 Giới thiệu về tác giả

Phạm Lữ Ân không phải là một tác giả mà là bút danh của đôi vợ chồng Phạm Công Luận – Đặng Nguyễn Đông Vy. Đây đều là hai cây viết tạo được tên tuổi trong lòng độc giả cả nước. Chắc hẳn các bạn đều cảm nhận được sự mộc mạc, chân thành, giản dị nhưng sâu sắc ở cây bút này nếu bạn đã từng đọc truyện của Phạm Lữ Ân. Những vấn đề mà tác giả này đưa vào trong những câu truyện của mình thường rất gần gũi, thân quen nhưng được nhìn nhận từ nhiều phía, soi chiếu dưới nhiều góc độ nên vẫn có được sự khác lạ sâu sắc và vô cùng lôi cuốn. Tất cả các bài viết của Phạm Lữ Ân sáng tác đều được trích dẫn rất nhiều trên mạng xã hội, trên Youtube và trở thành cảm hứng cho rất nhiều sáng tác ca khúc và kịch bản phim.

 Giới thiệu về tác phẩm

Nếu biết trăm năm là hữu hạn là tập truyện ngắn gồm 44 bài viết nhỏ được viết dựa trên những trải nghiệm, suy nghĩ và nhận định riêng của tác giả về cuộc sống thật. Cuốn sách đã trở nên nổi tiếng bởi những lời lẽ vô cùng thật của nó, trở thành cuốn sách best seller 2012-2015, được tái bản 20 lần cả bìa cứng và mềm, vẫn chưa có dấu hiệu trở nên lỗi thời. Những ngôn từ của cuốn sách không chỉ dừng ở một góc nhìn mà còn ở hai góc nhìn, ở hai trải nghiệm và con người khác nhau.

Bài học

1. Sự hữu hạn của cảm xúc 

Cảm xúc là gì? Người ta nói cảm xúc là thứ có khả năng chi phối con người, con người không thể sống mà thiếu cảm xúc. Vậy bạn có biết không – Cảm xúc của chúng ta là hữu hạn?

“Bạn có nhận ra không. Cảm xúc của chúng ta là thứ hữu hạn. Và khi đến tột cùng của một cảm xúc, nó phải đổi sang một trạng thái khác. Hỷ nộ ái ố đều như vậy cả.”

Bất cứ trạng thái cảm xúc nào của chúng ta cũng chỉ tồn tại trong một khoảng thời gian nhất định rồi sẽ chuyển qua trạng thái khác. Ta không thể cứ mãi buồn, cứ mãi vui hay cứ mãi chán nản ủ dột,… Như Phạm Lữ Ân đề cập trong sách: các cảm xúc xoay vòng với bất cứ ai: hết ghét đến yêu, hết giận đến thương, hết vui đến buồn hay qua thất vọng là hy vọng,… Và nếu sống thành thật, chúng ta sẽ như một con tắc kè hoa, đổi màu da theo cảm xúc của mình.

      “Đừng để khi tia nắng ngoài kia đã lên, mà con tim vẫn còn băng lạnh. Đừng để khi cơn mưa kia đã tạnh, mà những giọt lệ trên mi mắt vẫn còn tuôn rơi.”

Thích một bài hát, một bộ phim hay một món ăn,… đôi khi chỉ là sự yêu thích tức thời, nó có thể sẽ thay đổi. Sau này, khi môi trường ngày càng phát triển – bạn – biết đâu lại tìm ra những điều hay ho hơn và dần lãng quên chúng. Tình cảm cũng vậy, tình bạn hay tình yêu rồi cũng sẽ có lúc dần dần nhạt phai nếu bạn không tìm cách “hâm nóng” lại cho cảm xúc mặn nồng như những ngày đầu. Hay nhiệt huyết trong công việc cuộc sống rồi cũng sẽ dần dần mất đi nếu bạn cứ mãi duy trì theo lối cũ. Ví như, một người quyết định rời bỏ công việc hiện tại, vị trí đã mang đến mức lương cùng những biệt đãi khiến không ít người mơ ước lý do đơn giản là vì : “Cảm xúc đã cạn. Và cần phải thay đổi!”.

“Và khi là con người, chúng ta phải trải qua những biến cố mà sau đó, ta cần có thời gian để ngẫm nghĩ, đối diện với chính mình, nạp lại năng lượng, thay đổi cảm xúc, trau dồi trải nghiệm của bản thân. 

Vậy nên, nếu bạn muốn giữ cảm xúc thì phải nuôi dưỡng nó và cần phải thay đổi khi chúng đã tới hạn. Có rất nhiều cách để làm mới như là cắt một kiểu tóc mới, đọc một cuốn sách truyền cảm hứng, sống ở môi trường khác hay thử sức với một công việc mới,… Điều quan trọng hơn cả là ta luôn chủ động thay đổi khi cảm xúc đã tới hạn và không để chúng chi phối mình theo hướng tiêu cực quá lâu!

 2. Đời người này là hữu hạn!

Thời gian là vô giá, là thứ mà chẳng một ai trong chúng ta có thể mua được hay giữ lấy cho riêng mình nhưng cuộc đời của con người lại là hữu hạn. Con người đều phải tuân theo quy luật cuộc đời, bất cứ ai cũng được sinh ra rồi lớn lên, trải qua tuổi trẻ, sau đó bắt đầu già đi và cuối cùng kết thúc cuộc hành trình của mình. 

Cảm thức được cuộc sống là chuỗi ngày hữu hạn nên trong cuốn sách này Phạm Lữ Ân muốn chúng ta hãy chắt chiu từng phút giây một, sống trọn với tuổi trẻ và cuộc đời. Lời nhắn này được hòa trong những mẩu truyện nhỏ về tình yêu, con người và tuổi trẻ.

“Ồ, cuộc đời này cũng như hơi thở vậy thôi. Ta không thể hít một hơi dài, quá khả năng của mình. Nhưng ta có thể hít sâu hết khả năng của mình trong từng hơi thở…

Nếu đã biết trăm năm là hữu hạn, cớ gì ta không sống thật sâu.”

Vậy bạn đã sống thật sâu, sống hết mình hay chưa? Đó là tìm ra ước mơ, đam mê cháy bỏng nhất của mình và theo đuổi ước mơ đó. Hãy bắt tay vẽ giấc mơ đó ngay hôm nay, giống như anh thợ xây dù “nghèo rớt” nhưng vẫn nuôi giấc mơ vào Nhạc viện. Bởi “người nghèo nhất không phải là người không có một xu dính túi,  mà là người không có lấy một ước mơ”. Nếu e dè, lo sợ, ta chẳng thể nào tiếp cận được nó.

Hay bạn đã thực sự biết hưởng thụ cuộc sống để luôn thấy mình đã sống thật sâu?

“Bạn có nhận ra chăng, rằng phần lớn thời gian chúng ta chỉ trải qua, mà không thực sự tận hưởng. Một buổi chiều, một giấc ngủ, một bữa ăn, một món đồ, một kỳ nghỉ, một tình bạn, một tình yêu…Và rốt cuộc, cả một cuộc đời.”

Như Phạm Lữ Ân kể, mọi người đến hội hoa xuân ở Tao Đàn để ngắm hoa nhưng họ lại đến vào buổi chiều tối, và tác giả nhận ra rằng không thể tận hưởng vẻ đẹp của hoa vào thời điểm đó. Nắng đã tắt, đèn vừa lên. Đó là thời điểm rất tệ để thực sự ngắm hoa. Nhưng chúng ta vẫn đi loanh quanh, chúng ta ngó nghiêng đây đó, chúng ta trầm trồ bình phẩm, chúng ta chen nhau chụp ảnh. Rồi chúng ta ra về và tưởng mình đã được ngắm hoa. Đó chính là trải qua mà không thực sự tận hưởng. 

Vì vậy, thay vì lãng phí thời gian để nhìn lại rồi phải hối tiếc thì ta có thể thoải mái cảm nhận cuộc đời với từng thời cơ mà nó mang đến mỗi ngày. Tuy nhiên, sống trọn từng giây không có nghĩa là sống gấp, sống vội và rơi vào guồng quay hối hả ngoài kia. Hãy luôn trân trọng những gì mình có, những mối quan hệ, những người ở bên, những sự vật, tài sản xung quanh và sống hết mình bạn nhé!

3. Ta làm chi giữa cuộc đời hữu hạn 

Ta vẫn thường nghe người này khuyên sống tích cực, người kia nói phải lạc quan. Điều đó phần lớn trong chúng ta đều nhận thức nhưng không phải ai cũng ý thức được. Điều thú vị là Nếu biết trăm năm là hữu hạn lại khiến cho người đọc cảm nhận được rõ triết lý sống này.

“Sống một cuộc đời cũng giống như vẽ một bức tranh vậy. Nếu bạn nghĩ thật lâu về những điều mà bạn muốn vẽ, nếu bạn dự tính càng nhiều màu sắc bạn muốn thể hiện, nếu bạn càng chắc chắn về chất liệu bạn muốn sử dụng, thì bức tranh trong thực tế càng giống với hình dung của bạn. Bằng không, sẽ là những màu mà người khác thích, là bức tranh mà người khác ưng ý, không phải bạn.”

Vì cuộc sống này là chuỗi ngày hữu hạn và cảm xúc của ta cũng có giới hạn nên ta phải xác định bản thân sẽ sống như thế nào: Ta muốn làm gì? Ta muốn sống ra sao? Ta muốn trở thành ai trong cuộc đời này? Ta muốn làm chi đời ta?

Đó là tối ưu hóa thời gian của bản thân. Chúng ta, dù bất cứ địa vị nào cũng đều giống như nhau có trọn vẹn 24h trong một ngày. Nhưng ai biết gìn giữ, đón nhận và trân trọng nó, thì sẽ làm được nhiều điều có ý nghĩa hơn. Còn những người dành quá nhiều thời gian vào việc vô bổ sẽ để thời gian trôi đi một cách vô nghĩa.

Đó cũng là trở thành chỗ dựa cho chính mình.  Bởi có những lúc không ai tin ta ngoài bản thân ta. Không ai an ủi ta và không ai vực ta dậy ngoài chính bản thân mình. Và khi đó ta cũng có thể trở thành chỗ dựa cho người thân, gia đình và những người ta yêu quý,…  

Vậy nên, hãy sống hết mình, luôn là chính mình, làm điều mình tin, sáng tạo điều mình mơ ước và yêu thương những người mình yêu. 

Cảm nhận

Các chủ đề chính trong sách đều bắt nguồn từ cuộc sống nên khá là quen thuộc nhưng mang đậm tính triết lý. Dù vậy nhưng các mẩu chuyện lại không hề bị khô khan, mang tính giáo điều và dường như ta cảm nhận được sự dung dị, dạt dào cảm xúc, nó thâm sâu trong ta đến lạ. Được vậy là nhờ sự cảm nhận tinh tế của tác giả qua một lăng kính khác hoàn toàn mới mẻ. Cuốn sách sẽ giúp các độc giả hiểu ra được rằng cuộc sống này ngắn ngủi lắm, hãy bước thật chậm thôi trong từng giây phút hữu hạn của đời người, để có thể chiêm nghiệm được từng khoảnh khắc của cuộc sống này.

Chương đầu tiên của quyển sách có tiều đề “Ai qua là chốn bao xa”, chương này nói về gia đình, về khái niệm “nhà” là gì mà ai ai cũng muốn quay về sau những vấp ngã, những khó khăn và bộn bề lo toan của cuộc sống. Qua đó tác giả muốn nhắn nhủ đến bạn đọc, hãy luôn yêu thương gia đình mình, đừng đợi đến khi “qua bao chốn xa” rối mới thấy yêu thương nhà, yêu thương gia đình, lúc dó có thể chúng ta đã không thể nào quay về lại được.

Nếu biết trăm năm là hữu hạn còn là những câu chuyện về tình yêu tuổi trẻ, những rung động, những tổn thương của tình yêu đầu đời thơ ngây vụng dại. Thường thì tình yêu của tuổi trẻ sẽ gắn liền với quan niệm chờ đợi là hạnh phúc. Nhưng với Phạm Lữ Ân thì khác, qua những câu chuyện đầy cảm xúc tác giả khuyên những người đang yêu đừng nên dành cả tuổi thanh xuân chỉ để chờ đợi một người. Vì đây là thời gian đẹp đẽ nhất của cuộc đời mình, bạn không nên chỉ vì một người không yêu thương mình mà lại bỏ qua nhiều cơ hội quan trọng khác trong cuộc đời này.

Tuổi trẻ là tuổi để yêu, là tuổi mà trái tim biết rung động khi đứng trước một ai đó. Đâu có ai cấm tuổi trẻ là không được yêu nhưng yêu như thế nào lại là một câu hỏi mãi không có câu trả lời. Đâu phải cứ yêu ai là cũng có thể năm tay người đó đi đến cuối cùng, nỗi nhớ nhung ai đó có thể bị thời gian làm phai mờ nhưng thực sự tiếc nuối sẽ còn đi theo mãi mãi. Những nuối tiếc về tình yêu khi còn trẻ, khi mà chúng ta dễ bị tổn thương nhất liệu bạn có thể dễ dàng quên đi nó được không? Giống như vết ngã để lại sẹo, bạn chỉ chảy máu lúc mới ngã và vết thương sẽ đau đớn một khoảng thời gian nhưng vết sẹo lại hằn sâu trên cơ thể bạn.

Đây thực sự là một cuốn sách có sức lan tỏa mạnh mẽ. Quyển sách như đã chạm trực tiếp vào trái tim của độc giả vì mọi câu chuyện, mọi sự kiện ta cảm thấy như đã từng diễn ra trong cuộc sống của chính mỗi bạn đọc. Mỗi chương là một bài học về nhận thức cho bất kì ai những người từng cầm cuốn sách lên và thưởng thức nó. Tình bạn, tình yêu hay những suy luận vô cùng sâu sắc về định nghĩa “nhà là gì”, tất cả len lỏi vào trái tim người đọc thật tự nhiên bằng lối viết văn nhẹ nhàng, dung dị mà thâm ý sâu xa. Đến với cuốn sách, bạn sẽ bắt gặp những câu hỏi của chính mình trong đó chúng ta luôn đặt câu hỏi tại sao. Thật ra, câu hỏi đó còn có ý nghĩa khẳng định khác rằng trước hay sau thì ai rồi cũng sẽ nhớ nhà.

Một cuốn sách tuyệt vời cho bất kỳ ai, nó dường như không dành riêng cho một lứa tuổi nhất định nào cả. Dành cho những cô gái, chàng trai tuổi thiếu niên chưa nhiều trải nghiệm, dành cho những người đã trưởng thành và dành cho cả những người đã trở thanh ba mẹ của những đứa con. Mỗi câu chuyện, mỗi câu văn tác giả như tái hiện lại trước mắt ta một triết lý, một quan niệm nhân sinh mặc dù cơ bản ai cũng biết nhưng đôi khi chính mỗi người vì một lý do gì đó mà quên mất hoặc đổ lỗi cho hoàn cảnh mà làm ngơ. Gấp lại cuốn sách rồi ngẫm nghĩ, sau một thời gian lại lấy ra đọc một mẩu chuyện khác, cứ thế mà đọc hết quyển sách nhưng những dư âm mà cuốn sách để lại vẫn còn mãi trong chúng ta.

Nếu biết trăm năm là hữu hạn cuốn bạn đọc đi nhẹ nhàng và sâu lắng như thế, giúp bản thân của mỗi chúng ta có những suy nghĩ tích cực lạc quan hơn cho cuộc sống để phấn đấu hết mình vì những điều trước mắt. Vượt qua khó khăn thử hách để có thể dũng cảm đương đầu và đón nhận muôn màu câu chuyện của cuộc đời. Nó đưa bạn đến rất nhiều cung bậc cảm xúc khác nhau và khiến bạn quay về những nơi mà rất lâu rồi không được trở về. Có một chút gì đó hoài niệm, có một chút sâu sắc, nhưng lại có một chút gì đó rất giản dị và đầy sự chân thành.

Đọc áng văn của Phạm Lữ Ân ta không thể đọc nhanh mà phải trầm tư suy nghĩ từng bài, từng chương, thậm chí từng câu, từng chữ, từng sự việc. Có vậy, ta mới tiếp thu được phần tinh túy, cảm nhận được tư tưởng, tình cảm của tác giả gửi gấm qua cuốn sách. Mà muốn cảm nhận được, trước hết người viết phải viết bằng cả tâm huyết, bằng cả trái tim. Phạm Lữ Ân chính là tác giả tiêu biểu cho việc “Không đổ máu huyết vào trong văn thì văn không hay”.

Một cuốn sách chưa tới 300 trang nhưng mỗi mẩu chuyện đều để lại trong mỗi chúng ta bao suy ngẫm đáng nhớ. Hãy luôn suy nghĩ tích cực, lạc quan, luôn dũng cảm đương đầu và cố gắng vượt qua mọi khó khăn, thử thách trong cuộc sống muôn màu này. Hãy đọc cuốn sách để tìm thấy một khoảng lặng cho riêng mình và định hướng được cho con đường mà bạn đang đi và muốn đi.

Lời kết 

Bạn đã thực sự trân trọng thời gian của bản thân chưa? Chúng ta, những bạn trẻ, là những sinh viên tràn đầy năng lượng và có quãng thời gian dài phía trước. Nếu tôi – bạn không tự nhận thức đúng về thời gian thì quãng đời ý nghĩa nhất này sẽ trôi qua nhanh mà không để lại chút dấu ấn. Vậy, thay vì sử dụng quá nhiều thời gian vào Facebook, Instagram hay Tiktok thì hãy dùng nó để tìm tòi và học thêm những kỹ năng, những lĩnh vực mới. Hay đơn giản là học tập chăm chỉ hơn thay vì chờ ”nước đến chân mới nhảy”,… luôn cố gắng, tự tin là chính mình, không ngừng hoàn thiện bản thân và sống vì cuộc đời và tương lai của mình bạn nhé!

Tóm tắt  bởi: Thảo Nguyên- Bookademy

Hình ảnh: Diệu  Hoa

--------------------------------------------------

Theo dõi fanpage của Bookademy để cập nhật các thông tin thú vị về sách tại link: Bookademy

(*) Bản quyền bài viết thuộc về Bookademy - Ybox. Khi chia sẻ hoặc đăng tải lại, vui lòng trích dẫn nguồn đầy đủ "Tên tác giả - Bookademy." Các bài viết trích nguồn không đầy đủ cú pháp đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.