Sau khi trở thành 1 Health Coach, tôi thăm dò ý kiến nhiều người về mối bận tâm cho sức khoẻ nói chung của họ. Tuy nhiên, điều khiến tôi ngỡ ngàng là 8 / 10 cô gái sẽ nói về mục tiêu cân nặng.

Họ có ngốc không vậy? Không hề, họ thông minh và có tri thức. Họ chưa bao giờ cố gắng ư? Cũng như tôi, họ đã nỗ lực trong nhiều năm là đằng khác.

Họ có thực sự béo/gầy đến thế? Có thể. Một số trường hợp chưa đạt đến cân nặng lành mạnh trong khi số khác đơn thuần là tự ám ảnh.

Họ đã thử ăn kiêng và nhanh chóng tăng cân trở lại. Họ trở nên kém thoải mái trong các cuộc tụ tập, bận rộn đấu tranh tư tưởng xem nên/không nên ăn món trước mặt. Họ sợ rằng nút quần có thể bung ra mất. Họ bắt đầu phải kiểm duyệt lại ảnh chụp rất kĩ lưỡng xem đống mỡ thừa có lộ ra hay không. Họ có thể nhấn chìm bản thân vào tội lỗi sau khi mở tủ lạnh vào lúc 1h sáng. Một mặt, họ rất giỏi thu thập thông tin về việc mình nên ăn uống và tập luyện như thế nào. Nhưng mặt khác, họ dường như không thể nào ép mình làm theo những thông tin đó. Đôi khi họ làm theo trong một thời gian cho đến một ngày thấy mình lao vào đống đồ ăn cũ tự rủa “Kệ chứ, tại sao lại phải hành hạ mình để đua theo tiêu chuẩn của xã hội!”. Rồi sau một ngày không suôn sẻ khác, họ ngồi thở dài và tự hỏi: tại sao mình luôn thất bại?

Tôi biết rất rõ.

Tại sao? Vì “họ” bao gồm tôi ngày trước. Từ tuổi dậy thì cho đến hết thời đại học, tôi luôn đứng trước “khủng hoảng cân nặng”.

Kể từ năm lớp 7, tôi bắt đầu kinh hoàng với những vết rạn da trên đùi và mông mình xuất hiện cứ như thể chỉ sau 1 đêm. Tôi bắt đầu gia nhập đội ngũ nhận gene di truyền dáng quả lê siêu mạnh từ gia đình. Mặc dù tập aerobic rất đều đặn, tôi vẫn không thể nào mua được chiếc quần jeans ưng ý ở những cửa tiệm thông thường. Tôi còn nhớ rõ thầy giáo dạy toán năm lớp 12 nhìn mình mà đùa rằng nên tính tiền học trò theo cân nặng mới đúng. Bạn thân tôi cũng đặt biệt danh cho t là BBKD - “Bà béo không đều”. Nỗi ê chề lên đến đỉnh điểm khi tôi phát hiện ra chiếc quần hiếm hoi mình có thể mua về ở siêu thị hoá ra là quần cho bà bầu - sức giãn rất lớn và có vòng thun nới lỏng mỗi khi bụng phình ra thêm một bậc.

Lên đại học tôi chạy bộ, tập bơi hùng hục và ăn kiêng Lowcarb. Chưa kịp mừng vì 4kg bay vèo đi chỉ trong vòng một tuần thì cảm giác chán nản và thèm ăn ập đến quá sức chịu đựng ở tuần thứ 2. Ngay ngày kết thúc thời kì ăn kiêng, tôi ăn như thể ngày mai là tận thế và ủ ê nhìn cân nặng của mình chạm mốc cũ chỉ sau 1 tháng. Tôi không hiểu mình đã làm sai điều gì. Mặc dù tự tin về năng lực của mình, tôi đâm ra tự ti về ngoại hình và lo lắng rằng mình chẳng thể nào có được một người yêu tử tế do mình béo. Một người bạn tôi kể lại rằng, mẹ tôi từng lo lắng hỏi nó rằng liệu những người phụ trách tuyển dụng trong các công ty có chấp nhận đứa béo như tôi không !?

Tua nhanh đến sau khi ra trường, tôi thôi lo lắng vấn đề này. Tôi bắt đầu nghiên cứu lại cách ăn uống và tập luyện đều đặn. Cũng chẳng phải vì áp lực giảm cân như trước mà tôi đơn thuần muốn sống khoẻ mạnh, cân bằng. Sau 6 tháng, tôi giảm chỉ 3kg nhưng lại khiến cho tất cả các bà các cô ở phòng tập ghen tị vì tôi trông thon gọn với những đường cong xuất hiện hết sức rõ ràng. Mọi người bắt đầu à ồ ngỡ ngàng và cứ tưởng tôi ăn kiêng thành công. Đến tôi còn ngạc nhiên vì một ngày nhìn vào gương, tôi thấy rõ các góc cạnh ở nơi mà trước đây chỉ đơn thuần là 1 biển mỡ.

Nhưng tôi sẽ không đưa ra cho bạn một kế hoạch ăn kiêng hay ép cân giảm mỡ, với những công thức và tỉ lệ chi tiết hay hàng loạt các gạch đầu dòng sản phẩm cần mua. Đó là cách mà nền công nghiệp giảm cân trị giá nhiều tỷ đô rất giỏi thuyết phục bạn. Họ kiếm thêm lợi nhuận từ 95% những người ăn kiêng thất bại và tiếp tục đặt hy vọng vào một phương pháp hay sản phẩm khác của họ. Còn tôi sẽ nói cho bạn biết những điều họ không đời nào nói với bạn.

1. Thức ăn Thân không thể thay thế Thức ăn Tâm.

Như tôi giải thích trong bài viết riêng về Thức ăn Thân - Tâm, nếu như dạ dày được lấp đầy bởi các thức ăn đưa qua đường miệng thì tâm hồn chúng ta cũng cần được lấp đầy bởi những “thức ăn” mang tính tâm thức. Chúng đến từ những khía cạnh vô hình như mối quan hệ ấm áp, niềm say mê công việc, sự thực hành tâm linh hay niềm vui hàng ngày v.v… Đó là khi vòng tròn cuộc sống được cân bằng. Nhưng khi mất cân bằng ở những lĩnh vực quan trọng, con người ta dễ rơi vào các trạng thái cảm xúc tiêu cực: chán nản, mệt mỏi, stress, cô đơn, buồn bã, lo lắng v.v…và tiêu hao rất nhiều năng lượng. Cơn đói và thèm ăn chỉ là biểu hiện bề mặt của quá trình thất thoát năng lượng này. Theo bản năng, người ta ăn để lấp đầy khoảng trống. Nhưng nếu như nguyên nhân gốc không được giải quyết triệt để, thì ăn cũng giống như cố đổ nước vào cái thùng thủng lỗ với mong muốn lấp đầy nó.

2. Thức ăn nên là lựa chọn của lối sống, không phải của cân nặng!

Điều gì thường xảy ra sau thời gian kiêng khem chặt chẽ? Cả tôi và bạn đều biết là chúng ta sẽ cảm thấy khổ sở, mệt mỏi và đến một ngày không chịu được nữa sẽ “thả phanh”. Chúng ta chính thức giương cờ trắng đầu hàng, vùi mình trong đống đồ ăn mà tâm trí hằng mơ mộng, bất chấp nỗi ê chề ập đến sau đó. Chúng ta coi như mình đằng nào cũng đã thất bại nên trở lại thói quen ăn uống vô tội vạ như bình thường, cho đến khi đống mỡ ở bụng trở nên không thể lờ đi được và lại lao vào ăn kiêng. Vòng lặp Ăn kiêng - Thả phanh - Ăn kiêng…tưởng như vô tận khi một người coi việc điều chỉnh ăn uống chỉ là chiến lược ngắn hạn để có thể hình mong muốn.

Bạn nghĩ những người có thể hình đẹp sẽ ăn uống vô tội vạ sau khi có thể hình mong muốn ư? Không đâu, đó là một quá trình được xây dựng và duy trì qua nhiều năm. Cái gì, tôi phải ăn kiêng trong nhiều năm á? Không đâu, nếu như ăn uống lành mạnh trở thành lối sống của bạn. Một lối sống mà mối quan hệ của bạn với đồ ăn không phải chập chờn trong hai trạng thái yêu-ghét mà là tình bạn bền vững, thoải mái. Nếu ăn uống lành mạnh là lối sống, thì một thân hình đẹp sẽ là một kết quả tất yếu chứ không phải mục tiêu trên đường chạy bất tận.

3. Động lực giảm cân nên đi từ tình yêu thay vì sợ hãi.

Có 2 kiểu động lực thúc đẩy hành động mạnh mẽ nhất: Sợ hãi và tình yêu. Nhưng 95% người ăn kiêng có tâm lý sợ hãi. Sợ mình sẽ chẳng bao giờ mặc vừa những bộ cánh mình ao ước khi đi ngang qua khung kính các cửa hàng thời trang. Sợ rằng một cô gái khác thon thả hơn sẽ cướp đi sự chú ý của người yêu mình. Sợ sẽ bị loại ngay trong vòng phỏng vấn tuyển dụng. Sợ cái thân hình nặng nề sẽ cản trở mình leo lên ngắm mây trên đỉnh núi….