Mình sinh năm 91, khéo các bạn trong này gọi mình bằng cô mất. Trước mình học ĐH Luật, lúc mình bắt đầu ĐH thì lòi ra kiểu học đăng ký tín chỉ, không chia chuyên ngành, cháu nào thích gì tự chọn, mình chọn môn mình nghĩ là thích học, chả theo cái ngành cụ thể nào, chủ yếu thiên về Quyền con người, Công pháp quốc tế. Đại khái chọn cái ngành mà chắc 2000 đứa sinh viên cùng khóa không đứa nào chọn. Mình làm thêm đủ thứ từ hồi trong trường, CTV báo, CTV soạn đề thi T.Anh của 1 công ty giáo dục, dạy thêm.... Mãi khi ra trường mình mới đi thực tập. Mình đi 1 vp Luật sư dân sự, và kiểu 1 tuần mình té luôn, khỏi bàn. Sau đó mình thực tập ở 1 tổ chức phi chính phủ, NGO ý ạ, vì khi đọc thông tin thấy phù hợp hơn với mong muốn công việc của mình, sau thì đúng là hợp thật, và gắn bó công việc trong ngành phát triển tới giờ. Thực tập nửa năm nhé, rồi apply chính thức, tới lúc nghỉ là làm hơn 3 năm. Lương ổn, căn bản mình không phải lo chi phí thuê nhà nên đủ ăn lại còn nhét lợn (đúng nghĩa đen là nhét lợn đất). Mình hỏi han chung chung thì mức lương cho vị trí trợ lý ở các NGO của VN là tầm 5 - 8tr, tùy dự án và tình hình tài chính của đơn vị, và cũng tùy cách bạn thương thuyết về lương, thực tập thì có nơi không hỗ trợ, có nơi có hỗ trợ tầm 1 - 3 triệu tùy thời gian cam kết làm việc. Mình nghĩ lại thì hơi dại vì chả đòi hỏi gì :3 Sếp bảo từng nào mình đều gật.

Hồi đi học ĐH, nghe đồn là thực tập toàn bưng trà rót nước, may quá lúc mình đi thực tập thì làm sấp mặt. Giờ giấc linh hoạt, xong nó linh hoạt quá :D 8h30 sáng có mặt trực điện thoại, nhận thư và nhận việc từ quản lý trực tiếp của mình. Thường là mình đến lúc 8h15, sớm nhất vp, ngồi pha cafe, đọc báo tới 9h mọi người mới tới :)) nhưng mọi người hay ngồi làm tới tận 6,7h tối. Được 1 tuần đầu rảnh rang lắm, bắt đầu từ tuần thứ 2 thì đúng vào đợt chạy sự kiện của dự án: hội thảo, triển lãm, tập huấn, lúc ấy thì intern cũng ko khác gì trợ lý. Lo hết từ logistic của sự kiện, đặt phòng, đặt vé, liên lạc khách khứa, tuyển với quản TNV, hoặc làm triển lãm thì có khi nguyên 1 ngày ngồi xem tranh với chọn ảnh. Hồi đầu làm theo yêu cầu của các anh chị thôi, sau quen rồi thì tới sự kiện tương tự mình được giao cho làm hết. Nếu làm trong các NGO thì 1 việc mà cán bộ nào cũng sợ ấy là làm giấy tờ tài chính của dự án và hoạt động, chi 1 đồng cũng cần chứng từ hợp lệ, 1 khách đến ngồi vào phòng họp cũng phải đủ chữ ký với thông tin xác nhận. Nhưng làm thực tập thì sẽ nhảy lung tung hỗ trợ các nhóm trong cơ quan, nên bay nhảy với nhóm tài chính nhiều, các chị rèn cho thành học sinh giỏi lớp chứng từ luôn. Intern học được nhiều: multi task thực sự luôn, thành ra đầu óc tổ chức cũng rõ ràng hiệu quả hơn, để ý nhìn ngó thì cũng hiểu công việc chung hơn, có tầm nhìn hơn 1 tý. Với lại làm ở NGO, làm với con người về quyền con người, tiếp xúc gần gũi hơn với nhiều nhóm người, từ người khuyết tật, người lgbt, người dân tộc thiểu số, thì rèn mình cái tính cởi mở hơn, nhũn nhặn hơn trong giao tiếp và suy nghĩ, tìm cái tốt của mọi người để mình yêu quý và giúp đỡ nhau thay vì moi cái xấu ra để dè bỉu nhau và dìm nhau xuống. Về cân bằng cuộc sống hay không? Thì câu trả lời là Ở mình. Việc nhiều, chả bao giờ hết việc, mình cũng thích và thấy nó có ý nghĩa nên cũng ham, nhiều khi đem việc về nhà. Có những đợt công việc dồn dập, kiểu sự kiện lớn, thì cũng mất ăn mất ngủ, stress xong béo nứt ra. Còn đồng nghiệp thì stress gầy đi (oan trái!) Bố mẹ khuyên nhủ bỏ việc sau khi làm trợ lý được 1 năm thì biết rồi đấy. Mình cân nhắc nghỉ việc sau 2 năm làm chính thức, nhưng níu kéo mãi tới hết năm thứ 3 mới nghỉ. Nghỉ vì 2 lý do chính: 1 là mệt thật, cảm thấy cách mình chia thời gian cho công việc và bản thân không đúng, muốn dừng để chỉnh đốn lại, chăm sóc bản thân và làm 1 số thứ mình muốn làm cho mình: chạy dự án cộng đồng với bạn, học may vá, nuôi chó mèo, trồng cây, xem phim T.T 2 là mình thấy mình học đủ ở đây rồi :D kiểu làm thêm 1 hay 2 năm nữa cũng thế, nên mình nghỉ để tìm chỗ học mới, ý là học thạc sĩ :D Từ lúc nghit tới giờ là gần 1 năm rồi, thảnh thơi thư thái hẳn, ôi gầy đi hẳn, mặt ít mụn hẳn, tự thấy là xinh ra dù vẫn ế. Nên đoạn này tóm váy lại là các bạn đi làm hãy chăm sóc bản thân mình cho tốt, mệt thì cân nhắc nghỉ nhé.

Đồng nghiệp thì vui vẻ trẻ trung. Đoán là cơ quan nào cũng có drama hậu cung tranh đấu thì ở đây cũng có, nhưng được cái mấy chuyện đấy là chuyện cá nhân, không làm ảnh hưởng tới công việc. Kiểu ghét nhau nhưng việc gì đi việc nấy. Có điều mình học được ở đây là phải biết nói "Không", cấm được cả nể. Dù là intern nhưng ai nhờ mấy thứ như là mua đồ ăn sáng thì bỏ đi nhé. Vì sao, vì hộ 1 lần là dễ hộ mãi được đó, các đồng nghiệp lớn tuổi tốt mấy thì tốt vẫn có lúc coi mình như con như cháu - mà không phải đồng nghiệp. Cấp thấp thì cũng có lúc lôi ra làm con tốt nhận lỗi hộ cấp trên :)) Từng có lúc đối tác trách sếp mình xong mình đứng yên hứng đạn từ sếp :)) Cũng không phải mắng mỏ gì ghê gớm đâu, chỉ kiểu nhầm thông tin quyển sách cần in, mà là do sếp nhớ nhầm, xong mình biến thành đứa: "Anh dặn em rất cẩn thận rồi sao em lại nhầm, làm mọi người rối lên!". Lúc ấy chả hiểu sao chỉ thấy buồn cười. Xong phát hiện đứa nào cũng từng bị thế, sếp nói thế cho xong chuyện trước mặt đối tác thôi còn sau cũng chả đoái hoài gì. Thêm 1 điểm nhận thấy là những đứa extrovert nói nhiều và hay nói về mình thì được lòng hơn và các nhóm làm sự kiện thì hay được khen công khai hơn, các introvert im hơi lặng tiếng và các nhóm thiên về viết lách hoặc công việc hậu trường dễ bị bỏ quên.

Hồi mình thực tập thì quy định là: hết thực tập là hết, không cất nhắc hay đưa vào làm chính thức, nên về sau mình apply từ đầu, cũng hồ sơ cũng viết cũng phỏng vấn 2 lượt toát mồ hôi. Làm part time hỗ trợ 1 triệu/tháng, tháng nào cần full time thì 2 triệu, quy định rõ luôn, còn sau làm chính thức thì mới thỏa thuận lương. Về sau này mình thấy có bạn intern xong lên trợ lý luôn, đoán là quy trình có thay đổi, mà như thế thì đỡ vất vả hơn mình ngày xưa :3 Intern trong NGO được đối đãi như nhân viên, họp chiến lược cũng được ngồi họp cùng, góp ý kiến thoải mái, nên cũng thấy được trân trọng ra phết. Về lương của nhân viên chính thức: Trong những NGO mình biết thì lương sẽ được giữ bí mật, chỉ sếp tổng, kế toán và sếp trực tiếp của bạn biết, nhân sự thường là kiêm nhiệm nên khỏi tính. Cái này cũng có cái hay là khỏi ganh ghét đố kị nhau, ai làm việc người đó, cơ quan đánh giá và thỏa thuận lương theo năng lực. Tuy thế thì như nói ở trên, lương bao nhiêu cũng tùy việc mình có mặc cả mặc lẽ gì không nữa. Như mình im thin thít từ lúc đi làm tới lúc nghỉ, thì được tự động tăng 2 lần, 1 lần tăng theo lạm phát được +5% lương, 1 lần tăng do promote lên vị trí quản lý dự án, sếp đề ra mức tăng và mình gật. Thực ra gật cũng vì mình ko có căn cứ ở đâu để so sánh là cao hay thấp hay vừa. Nếu làm lại, mình sẽ đòi hỏi rõ ràng vụ lương hơn, ít nhất là đòi cơ quan giải thích các hạn mức rõ ràng và quy trình tăng lương, để mình biết quyền của mình, việc chính sách lương không rõ ràng cũng gây khó chịu ít nhiều. Kiểu hỏi sếp về quy định tăng lương của mình như nào, sếp bảo là "không có quy định rõ ràng đâu em ạ!". Sếp thật thú vị.

Giờ nghỉ khỏe gần năm, mình cùng bạn lập tổ chức cộng đồng, không lương, chạy được gần 3 năm rồi - lập từ khi còn đi làm chính thức. Giờ chuẩn bị đi học tiếp 2 năm, học để ấm vào thân, mở mang đầu óc rồi về làm tiếp với tổ chức của chính mình, để còn kiếm đủ thu nhập hàng tháng trả lương cho các em cộng tác viên. Đấy, thú vị ở chỗ là sau khi nghỉ việc, là mình thông suốt hơn và tìm ra cái mà mình trông chờ ở tương lai để còn phấn đấu. Chúc các bạn cũng có "cái gì đó" làm động lực để cố gắng nhé.

Theo: Bà Dì Nulo

-----------------------------------------------------------------------------

>>> Giới trẻ Việt Nam thiếu định hướng nghề nghiệp, các anh chị hãy cùng YBOX giúp các bé một tay vì một thế hệ trẻ không lãng phí bao năm đại học bằng những chia sẻ rất thật của mình tại đây nhé: Link

(*) Đăng kí làm CTV cho dự án Youth Confessions để có cơ hội đóng góp cho cộng đồng và tích lũy thêm những kiến thức định hướng cho nghề nghiệp tại đây: Link