"Hôm nay có một (vài) người em, hỏi mình: "chị ơi, em làm ở tập đoàn X này chán quá, lương thì ok thật nhưng em chả nhìn thấy cơ hội thăng tiến gì cả, vì ngày nào em cũng chỉ làm đúng một cái việc Y này thôi. Em thấy công ty Z đang tuyển người, công ty tuy nhỏ nhưng vị trí khá hay, được va chạm nhiều, học hỏi nhiều,... Liệu em có nên nghĩ đến chuyện chuyển việc không ạ?"

Mình không trả lời câu hỏi này một cách trực tiếp ở đây. Thay vào đó, mình sẽ chia sẻ trải nghiệm của chính bản thân mình. Nếu giúp được các em, hay ai đó, thì rất tốt. 

Khi mới ra trường, mình đi làm luôn ở một tập đoàn khá to. Công việc tuy không phải thuộc dạng 1 vạn người mê, nhưng đại loại cũng như thế. Công ty trả lương tốt, chế độ tốt, nói chung khó tìm ra điểm gì để phàn nàn. Chỉ trừ việc công việc (theo mình nghĩ lúc ấy) quá một màu. Mình khi ấy không nhìn ra cơ hội thăng tiến nào. Mình cho là việc tiến thân ở đây quá mất thời gian. Hồi ấy mình cũng nghĩ rằng mình học bao nhiêu năm, đạt bao nhiêu giải thưởng, bằng cấp này kia, mà bây giờ lại phải đi làm cái việc "vặn chặt con ốc số 43" này à. Mình phải tham gia vào các chiến lược này, dự án nọ, blah blah... để thăng tiến thật nhanh. Lại thêm các đồng nghiệp, gia đình, họ hàng, bạn bè cứ ca ngợi làm mình, thẳng thắn mà nói, bị ảo tưởng. Mình quyết định nghỉ ở tập đoàn này và đi làm cho một công ty khác, nhỏ hơn rất nhiều, nhưng với một vị trí rất oai: trưởng bộ phận dự án.

Mới vào việc, mình thấy khá ok. Mình được trực tiếp làm việc với tổng giám đốc, được gặp gỡ với các phòng ban, và đúng là mình được phụ trách các dự án theo như chức danh. Mọi việc rất ổn trong tuần đầu tiên. Tuần thứ hai mình bắt đầu lờ mờ nhận ra có gì đó không ổn. Các tuần sau, sự nghi ngờ trong mình ngày càng lớn dần. Từ việc các phòng ban không ăn ý với nhau, tranh chấp giữa các lãnh đạo, rồi nhân viên nghỉ cứ nhon nhót, cho đến việc... chậm lương. Đến hết tháng thứ 2, mình mới vỡ lẽ: thế quái nào mà người ta tuyển một cô mới ra trường 1 năm vào vị trí này được?

Tuy vậy, mình vẫn cố gắng ở lại và nghĩ rằng, có thể mình đang nhụt chí quá sớm. Mình cam kết với bản thân sẽ làm hết 1 năm hợp đồng ở đây, để ít nhất có thể chắc chắn rằng mình không phải kẻ bỏ cuộc. Nhưng thực tế là mình làm đến tháng thứ 10 thì out đi làm chỗ khác. Câu chuyện khá dài, mình chỉ tổng kết một vài ý chính về lý do tại sao mình out:
- Sếp: tranh chấp với nhau rất nhiều, không rõ ràng trách nhiệm của từng người và từng bộ phận. Việc tranh chấp ở đâu cũng có, nhưng ngta thường phải hạn chế tối đa điều này bằng cách phân chia trách nhiệm rõ ràng. Việc đấu đá như vậy chỉ khiến công ty đi xuống
- Công việc: một điều thường thấy ở các công ty kiểu này, đó là hay đẻ ra những việc khá quái dị mà chỉ mình công ty ấy mới có. Đi công ty khác, mình không làm được gì với kinh nghiệm đó. Thực ra thì việc chuyên môn hóa là xu hướng chung, các em không nên sợ việc này. Nhiều em ca thán về việc chỉ được làm một task duy nhất, nhưng từ kinh nghiệm của mình, thì đúng là một nghề cho chín còn hơn chín nghề, và cái nghề nào chỉ dùng được ở một nơi thì xứng đáng vứt đi.
- Đồng nghiệp: Thực tế mọi người ở công ty đó khá dễ tính, hòa đồng, không có kiểu ma cũ bắt nạt ma mới hay gì. Nhưng vấn đề là họ không chuyên nghiệp. Đang làm việc yên tĩnh, một người có thể thoải mái cất cao giọng buôn chuyện điện thoại, hoặc quay sang tán gẫu. Chẳng ai buồn nhắc nhở. Và mình không cảm thấy mình có thể học hỏi gì về mặt chuyên môn từ họ. Mình còn cảm thấy mình bị sức ỳ, sự lười của họ làm ảnh hưởng. Nghe chướng tai nhưng đó là sự thật - gần mực thì đen, gần đèn thì rạng.
- Sự thăng tiến: nói ngắn gọn: trò lừa. Nếu không đủ khả năng vươn lên ở các công ty lớn với cơ hội rõ ràng, thì ở các công ty nhỏ, việc này thậm chí còn khó hơn.
- Mức lương: well, cái này là lí do chính đây. Lương ở các công ty nhỏ khá bình thường, mặc dù ban đầu được hứa hẹn khá ghê, tăng lương theo project. Cuối cùng chỉ là trò mèo. Thực tế thì không phải do họ không có tiền, mà do sự phân bổ nhân sự kém. Đây cũng là lí do mà họ chỉ tuyển được những người ở mức bình thường, thậm chí kém nếu so với mặt bằng chung.

Ngoài ra, trong quá trình đi phỏng vấn, nhà tuyển dụng thường có xu hướng xem nhẹ ứng viên đến từ những công ty nhỏ. Mình từng nhận được ánh mắt hơi dè bỉu từ một chị HR, và sau đó chị hỏi: Ủa công ty này nó làm cái gì vậy? Không chuyện nghiệp lắm (thực tế mình cũng đếch thèm nhận offer của công ty đó) nhưng đấy là dẫn chứng cực thực tế.

Ở đây mình không khẳng định hay khái quát chung cái gì cả. Câu chuyện của mình khá cá nhân. Cơ bản thì cái nhìn của mình ở đây khá cực đoan, thậm chí có tính than thở, vì tới bây giờ mình vẫn chưa quên được thời gian ác mộng đó. Nhưng mình tin đây không phải là vấn đề của riêng một công ty dạng nhỏ nào. Nhiều người đã tâm sự với mình về điều này. Tất nhiên làm ở đâu còn phụ thuộc vào nhiều cái như khả năng, thời điểm, và sự may mắn. Nhưng yếu tố logic cơ bản nhất, đó là công ty lớn mà bạn không thấy được khả năng thì cũng đừng hy vọng nhiều vào việc sẽ làm nên chuyện ở một công ty bé - họ không có đủ điều kiện như bạn tưởng đâu. Vì vậy các bạn, các em hãy suy nghĩ thật kỹ nhé.

 ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

>>> Giới trẻ Việt Nam thiếu định hướng nghề nghiệp, các anh chị hãy cùng YBOX giúp các bé một tay vì một thế hệ trẻ không lãng phí bao năm đại học bằng những chia sẻ rất thật của mình tại đây nhé: Link

(*) Đăng kí làm CTV cho dự án Youth Confessions để có cơ hội đóng góp cho cộng đồng và tích lũy thêm những kiến thức định hướng cho nghề nghiệp tại đây: Link